ارزش جایگزینی در بورس چیست؟
ارزش جایگزینی در بورس چیست؟
یکی از عبارتهای پرکاربرد در حوزه حسابداری و مالی، ارزش جایگزینی (Replacement value) است. بهعبارت دیگر ارزش جایگزینی به هزینهها و مخارجی میگویند که باید برای ساخت یا خرید یک کالای کاملا مشابه با دارایی فعلی پرداخت کنیم.
ارزش جایگزینی یا Replacement Value مخارجی است که باید برای ساخت یا خرید یک دارایی کاملاً مشابه با دارایی فعلی بپردازیم. در مورد سهام شرکتها، برای محاسبه ارزش جایگزینی، باید همه هزینههایی که برای تأسیس شرکت فعلی در زمان حال لازم است را محاسبه کنیم. این هزینه را بر تعداد سهام شرکت فعلی تقسیم میکنیم و رقمی که به دست میآید برابر است با ارزش جایگزینی هر سهم شرکت.
شرکتها در زمان فروش داراییهای خود، میتوانند برای شناسایی سود غیرعملیاتی از این روش استفاده کنند. برای محاسبه ارزش جایگزینی، شرکت باید همه داراییها از جمله زمین، ساختمان، ابزار و تجهیزات خود را به قیمت روز در نظر بگیرد. همچنین بعضی از داراییهای جاری مانند مطالبات و ذخایر مالیاتی، ارزیابی و در ترازنامه جایگزین میشوند. پس از کسر بدهیها از داراییهای شرکت، مقدار حقوق صاحبان سهام جدید به دست میآید. تحلیلگران نیز از این روش در تحلیل شرکت استفاده میکنند. زیرا ارزش دفتری داراییها در ترازنامه، در ارزشیابی شرکت از درجه اعتماد بالایی برخوردار نیست.
برای مثال برای محاسبه ارزش جایگزینی برای شرکتی که ۱۰ سال تأسیس شده است، باید داراییهای فعلی این شرکت بر اساس نرخ امروز در نظر گرفته شود. ارزش جایگزینی در تئوری باید به ارزش بازار دارایی کاملاً نزدیک باشد؛ بنابراین تحلیلگران باید به ارزش جایگزینی سهام شرکتها نیز توجه کنند و در کنار سایر عوامل و استفاده از روشهای دیگر، ارزش جایگزینی سهم را در تحلیلهای خود در نظر بگیرند.
ارزش جایگزینی بسیاری از شرکتهای بزرگ و با سابقه بورس، تا چندین برابر ارزش بازاری آنها است زیرا ارزش داراییهای جاری و غیر جاری شرکت در طی سالیان فعالیت و در اثر تورم و افزایش قیمتها، افزایش پیدا کرده است. این شرکتها سالیانه به تغییر و تعدیل ترازنامه و ارزش داراییهای خود نمیپردازند؛ بنابراین ارزش فعلی شرکت با ارزش جایگزینی آن متفاوت خواهد بود. هرچه سابقه فعالیت شرکتی بیشتر باشد، ارزش جایگزینی آن نیز بیشتر خواهد بود.
سهامدارانی که ارزش جایگزینی سهم را محاسبه میکنند در واقع به اصل تداوم فعالیت شرکت توجهی ندارند. اصل تداوم به معنی ادامهدار بودن فعالیت شرکت تا بینهایت است. همچنین به کیفیت استفاده از داراییها در درآمدزایی شرکت توجه نمیشود.
استفاده از ارزش جایگزینی میتواند برای افرادی که تمایل به تأسیس شرکت جدید دارند نیز مفید باشد. این افراد میتوانند با محاسبه داراییهای فعلی یک شرکت، ارزیابی کنند که تأسیس شرکت جدید در حال حاضر مقرونبهصرفه است یا خیر. همچنین متوجه خواهند شد که آیا میتوانند با شرکتهای در حال فعالیت رقابت کنند یا توان رقابتی کافی برای این کار را ندارند.
ارزش جایگزینی در بورس چیست؟
یکی از روشهای ارزشگذاری سهام یک شرکت، استفاده از روش ارزش جایگزینی است. فرض کنید قصد راهاندازی یک شرکت جدید را دارید و میخواهید این شرکت توانایی رقابت با شرکت دیگری در زمینه فعالیت شما داشته باشد. بنابراین شرکت شما باید حداقل، امکانات و دستگاههایی که در شرکت رقیب بهکار برده میشوند را داشته باشد. پس شما نیاز دارید که ارزش داراییهای آن شرکت در زمان حال، هزینههای تولید، هزینههای یافتن بازار مناسب، هزینههای حقوق و دستمزد، هزینههای آب و برق و…. همه و همه را محاسبه کنید تا بتوانید هزینههای لازم برای راهاندازی شرکتی مشابه شرکت رقیب را بهدست آورید. بعد از تخمین زدن هزینهها و ارزشگذاری داراییهای شرکت رقیب، این هزینه را تقسیم بر تعداد سهام میکنیم و ارزش جایگزینی هر سهم بهدستمیآید. بهطور کلی میتوان گفت که به ارزش اوراق بهادار یک شرکت با این فرض که قصد ایجاد شرکت موردنظر را در تاریخ محاسبه داشته باشیم، ارزش جایگزینی آن میگویند.
ارزش جایگزینی مبحثی مهم، بهخصوص در شرکتها است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی، نوآوریها و خلاقیتهای جدید در راه تولید محصولات، ممکن است وسایلی ساخته شوند که با هزینهای کمتر منجر به تولید یک کالا شود.
این امر به ویژه در مشاغل مبتنی بر فناوری رایج است، زیرا فناوری موجود بهسرعت تغییر میکند که ممکن است باعث شود ارزش دفتری داراییها با ارزش واقعی یا بازاری آن داراییها تفاوت چشمگیری داشته باشد. همانند روش ارزش دفتری، روش ارزش جایگزینی، ارزش هر دارایی را مستقل از عملیات یا ظرفیت تولید کل تجارت در نظر میگیرد. ارزش داراییهای مجزا شرکت به هم اضافه میشوند تا به یک ارزیابی کلی برسند.
با مثالی سادهتر این موضوع را بیان میکنیم. فرض کنید یک صندلی داریم، اگر بخواهیم یک صندلی مشابه با صندلی قبلی خود بسازیم چقدر باید هزینه کنیم؟ اگر بخواهیم همانند آن صندلی را بخریم چطور؟ به این مبلغ که برای ساخت یا خرید صندلی جدید پرداخته میشود، ارزش جایگزینی میگویند. تخمین زدن ارزش یک صندلی کار آسانی است اما هزینه و مخارج تهیه چنین اطلاعاتی بهخصوص در زمینه محاسبه ارزش یک شرکت کار آسانی نیست و این اطلاعات به راحتی بهدست نمیآید.
البته در تمامی شرایط تنها استفاده از روش ارزش جایگزینی پیشنهاد نمیشود. افراد باید هنگام بررسی یک شرکت علاوهبر ارزش جایگزینی آن، باید به موارد دیگری مثل وضعیت صورتهای مالی شرکت، سودآوری آن، میزان بدهیها و… نیز توجه کنند.
در شرایط تورمی استفاده از این روش اطلاعات درست و کاملی در اختیار افراد قرار نمیدهد. با استفاده از ارزش جایگزینی، ارزش موجود در ترازنامه به ارزش واقعی آن نزدیکتر میشود. بنابراین استفاده از سایر روشها نیز برای ارزشگذاری شرکت قابل توجیه است.
ارزش جایگزینی در بورس چیست؟ مقاله ای جذاب از بورس فایننس
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!